Το Renault 4 που συσπείρωσε την Ιταλία

Το Renault 4 που συσπείρωσε την Ιταλία

Η εκτέλεση πραγματοποιήθηκε μετά από 55 ημέρες ομηρίας και ανακοινώθηκε με ένα τηλεφώνημα: «Είμαι ο Δρ Νικολάι. Πρέπει να σας ενημερώσω για να ενημερώσετε με την σειρά σας την οικογένεια ότι θα βρουν τη σορό του αξιότιμου Aldo Moro στη Via Caetani. Θα βρίσκεται μέσα σε ένα κόκκινο Renault 4. Οι πρώτοι αριθμοί του αριθμού κυκλοφορίας είναι N5». Στις 12.30 της 9ης Μαΐου 1978, χτύπησε το τηλέφωνο στο σπίτι του καθηγητή Francesco Tritto πανεπιστημιακός βοηθός του Aldo Moro. Δεν μιλούσε ο «dottor Nicolai» αλλά ο τρομοκράτης Valerio Morucci, ένας από τους εγκεφάλους της επιχείρησης, ο οποίος ήταν 29 ετών εκείνη την εποχή.

Λίγο μετά το τηλεφώνημα του Morucci. Πλήθος στρατιωτικών και δημοσιογράφων έφτασε στο σημείο, συμπεριλαμβανομένου του τότε υπουργού Εσωτερικών Francesco Cossiga, ο οποίος αναγνώρισε πρώτος το πτώμα. Στις 9 Μαΐου 1978, το άψυχο σώμα του Aldo Moro, του τότε Προέδρου των Χριστιανοδημοκρατών, βρέθηκε στο κόκκινο Renault 4, με πινακίδες Ρώμης N57686. Μια χώρα συσπειρώθηκε γύρω από το γαλλικό μικρό αυτοκίνητο, που έγινε το σύμβολο των «Anni di Piombo» (Πέτρινα Χρόνια σε ελεύθερη μετάφραση), ένα κομμάτι της ιταλικής ιστορίας.

Το αυτοκίνητο ανήκε στον Filippo Bartoli, έναν εργολάβο οικοδομών από το Marches που τότε εργαζόταν στην πρωτεύουσα. Ο Bartoli το χρησιμοποιούσε για τη μεταφορά υλικών  και εργαλείων, το είχε αγοράσει για 898.000 λιρέτες. Το έκλεψαν οι άνδρες των Ερυθρών Ταξιαρχιών την 1η Μαρτίου 1978. Ο Bartoli υπέβαλε καταγγελία στην αστυνομία, ελπίζοντας να το βρει σε σύντομο χρονικό διάστημα όπως συνέβαινε συχνά τότε, αλλά τελικά έπρεπε να περιμένει μέχρι την 9η Μαΐου για να μάθει που είχε καταλήξει. Τα μέλη των Ερυθρών Ταξιαρχιών είχαν ήδη χρησιμοποιήσει το R4 σε διάφορες εγκληματικές ενέργειες, αλλάζοντας του κατά καιρούς τις πινακίδες κυκλοφορίες.

Εκείνη τη μοιραία μέρα το αυτοκίνητο μεταφέρθηκε σε ένα γκαράζ στη via Montalcini. Επιλέχθηκε για το πολύ μεγάλο χώρο αποσκευών του, που επρόκειτο να μεταφέρει το θύμα του εγκλήματος του αιώνα. Ο Bartoli ανακρίθηκε πολλές φορές από τους ερευνητές για να μάθουν αν είχε δεσμούς με τρομοκράτες. Του επέστρεψαν το Renault 4 μερικά χρόνια αργότερα και μετά από δεκάδες εκθέσεις εμπειρογνωμόνων.

Ο εργολάβος το κράτησε μαζί του για χρόνια, σκεπασμένο με έναν μουσαμά στο γκαράζ του στα περίχωρα της Ρώμης. Δεν ήθελε να το δώσει. Του έγιναν κάποιες προσφορές, από την ίδια τη Renault , από συλλέκτες, εταιρίες κινηματογραφικών παραγωγών, αλλά ο βαθύς σεβασμός για τον πολιτικό τον έκανε να τις αρνηθεί. Ήθελε να το κρατήσει, παρόλο που ήταν άχρηστο από τις έρευνες της αστυνομίας. Το 2013, το δώρισε στην Αστυνομία. Το αυτοκίνητο υποβλήθηκε σε μερική/συντηρητική αποκατάσταση και τώρα εκτίθεται στο Ιστορικό Μουσείο των αυτοκινήτων της Κρατικής Αστυνομίας στη Ρώμη.

Το 2018, με αφορμή την 40ή επέτειο από τη δολοφονία του Moro, το Renault 4 επέστρεψε στη via Caetani για την παράσταση του Luca Zingaretti.

Έτσι τελειώνει η ιστορία ενός σιωπηλού μάρτυρα σε ένα από τα πιο δραματικά επεισόδια της Ιταλικής δημοκρατίας.